BUURTMOESTUIN PRANIE

Sinds 2022 beloont het Donutfonds een groeiend aantal buurtorganisaties die aantoonbaar maatschappelijke waarde hebben gerealiseerd. Deze organisaties zijn feitelijk donutbakkerijen. omdat ze met hun activiteiten bijdragen aan de lokale donuteconomie.  

Op een gure winterdag stappen we een tuin binnen die verscholen ligt tussen flatgebouwen, een wijk waar de stad zich vooral in rechte lijnen uitdrukt. Maar tussen die lijnen groeit iets zachts. “Mensen komen hier soms met heel wat op hun schouders,” zegt Clea van Buurtmoestuin Pranie. “Maar zodra je in de aarde wroet, verandert er iets in je.” 

De tuin is geen professionele instelling. Er zijn geen poortjes, geen spreadsheets, geen loketten. Alleen aarde, gereedschap, planten, en mensen. En juist daardoor gebeuren er dingen die nergens anders kunnen gebeuren.

Buurtmoestuin Pranie is bedoeld om buurtbewoners met elkaar te verbinden. Maar er gebeurt meer dan dat. Wie hier tuiniert, beweegt — fysiek én mentaal. “De beweging doet iets met je,” zegt Clea. “Zonder dat je het doorhebt, raak je in een soort helingsproces.”

Ze heeft het vaak gezien: mensen die stil binnenkomen, moe van het leven, en langzaam opbloeien terwijl ze zaaien, harken, water geven. De natuur is daarbij een stille bondgenoot. Niet opdringerig, maar aanwezig.

“Als mensen tuinieren, gaan ze dieper nadenken,” vertelt Clea. “En dan beginnen ze te praten.” Soms over tomaten en compost. Soms over geldzorgen, over verdriet, over ruzies thuis. En dan is Clea er — niet als hulpverlener, maar als iemand die luistert, die aanmoedigt, die verwijst naar hulp waar nodig.

Ze heeft al verschillende buurtbewoners, vooral vrouwen, geholpen om stappen te zetten. Soms met iets kleins. Soms met iets groots. “De tuin opent iets,” zegt ze. “En dan komt de rest.”

Een plek om te leren

De Pranie tuin is meer dan een stuk grond. Het is ook een leerplek. Clea geeft er les over gezonde voeding en geneeskrachtige kruiden. Ze neemt mensen mee op excursie. En wie meewerkt in de tuin, deelt mee in de oogst.

In de zomer wordt het Oogstfeest georganiseerd. Dan staat er voor iedereen iets op tafel — letterlijk en figuurlijk. Geen luxe catering, maar eerlijk eten uit eigen grond. “Er is genoeg voor iedereen die meewerkt,” zegt Clea. “En het is vaak beter dan wat je in de supermarkt koopt.”

Tuinieren helpt niet alleen voor het lichaam, maar ook voor het budget. In een tijd van verborgen armoede biedt de tuin praktische tools. Hoe je met weinig geld gezond kunt eten. Hoe je restjes gebruikt. Hoe je kruiden inzet als ondersteuning bij kwaaltjes. Het zit in kleine dingen. Mensen denken dat gezond leven duur is, maar hier merken ze: het kan wél. 

Een tuin die teruggeeft

Buurtmoestuin Pranie is geen instituut. Het is een levend weefsel van mensen, aarde en aandacht. Wat hier groeit, is niet altijd zichtbaar in kilo’s groente of bakken compost. Maar het zit in de gesprekken aan het tuinhek. In het samen schoffelen. In het lachen als de eerste courgette tevoorschijn komt.

Clea staat daar niet boven, maar middenin. Ze coördineert, stuurt bij, maar vooral: ze is er. Als luisterend oor. Als motivator. Als verbinder tussen de tuin en de wereld daarbuiten — sociaal-maatschappelijke organisaties, instanties, mensen in kwetsbare situaties.

“De tuin maakt dingen los,” zegt ze. “En daar begint het.”

Wat op het eerste gezicht gewoon een buurtmoestuin lijkt, blijkt een stille krachtbron in de wijk. Een plek waar mensen zichzelf hervinden. Waar ruimte is voor fouten, voor herstel, voor groei.

De tuin zal niet alle problemen oplossen. Maar misschien is dat ook niet nodig. Soms is het genoeg dat iemand een schop in de aarde zet en zegt: dit is van ons, en hier mag ik zijn.